Bilim insanları 2021 yılında Dünya’nın bir milyar yıllık evrimini ve tektonik plaka hareketlerini eksiksiz bir şekilde bir araya getirerek 40 saniyelik bir video ile verileri görselleştirdi. Yazının sonundaki videodan da görülebileceği üzere Dünya’nın sahip olduğu tektonik plakalar durmaksızın hareket halinde. Hatta bundan bin yıl önce bile levhalar, şu an olduğu konumdan epey farklı bir noktada yer almaktaydı.
Bir zamanlar Antarktika, ekvataroda yer alıyordu
Bu durumun en uç örneği ise aşırı soğukluğuyla bilinen Antarktika’dır. Ancak Dünya’nın evriminin bir aşamasında Antarktika, bir zamanlar gezegenimizin ekvatorunda yer alıyordu ve şimdikinden çok daha sıcaktı. Tektonik plakalar yılda yalnızca birkaç santimetre hareket etmekte. Dolayısıyla bir insan ömründe değişimi gözlemlememiz pek olası değil. Ancak verilere ve plaka hareket analizleri sayesinde videodaki gibi modeller oluşturarak milyarlarca yıllık değişimi tahmin edebiliyoruz.
Levhaların hareketlerini öğrenmek ve modellere dayalı geleceğe yönelik tahminlerde bulunmak insanlığın varlığı için önemli. Sürekli değişen fiziksel yapısı sayesinde Dünya, eşsiz bir yaşam ortamı oluşturuyor. Sydney Üniversitesi’nden yerbilimci Dietmar Müller, “Gezegenimiz yaşama ev sahipliği yapma biçiminde benzersizdir. Bu durum ancak levha tektoniği gibi jeolojik süreçlerin gezegensel bir yaşam destek sistemi sağlaması nedeniyle mümkündür.” açıklamasıyla bu durumu özetliyor.