Vücudumuzda enzim adını verdiğimiz proteinden oluşan yapılar vardır. Bunlardan bir tanesi olan ve LDH kısaltması ile bildiğimiz laktat dehidrogenaz, besin yoluyla vücudumuza aldığımız şekerleri enerjiye dönüştürmekle görevlidir. Yani bizim için son derece önemlidir ancak onu asıl önemli kılan şey, kan testinde yüksek oranda çıktığı zaman bir organ ya da hücre hasarını işaret ediyor olmasıdır.
LDH enzimi kas grupları, karaciğer ve kalp gibi organlarda bulunur ancak bir organda ya da hücrede hasar oluştuğu zaman kana karışır. İşte bu durumda yani kan tahlilinde yüksek çıktığı durumda endişe yaratmaya başlar çünkü sağlığımız için bazı riskler olduğunu işaret eder ve hastalığa bağlı bir tedavi gerektirebilir. Gelin LDH nedir, kanda düşüklüğü ve yüksekliği ne anlama gelir tüm detaylarıyla inceleyelim.
Öncelikle LDH nedir?
Laktat dehidrogenaz, kısaca LDH; vücudumuzda neredeyse her hücrede farklı oranlarda bulunan bir enzimdir. Genelde yoğun olarak kalpte, karaciğerde ve kas gruplarında bulunur. Kanda LDH ise ayrıca değerlendirilmesi gereken bir durumdur çünkü bu enzimin kana karışması demek, bir organ ya da hücrede hasar oluşması anlamına gelir.
LDH ne işe yarar?
LDH enziminin vücudumuzdaki öncelikli görevi besin yoluyla aldığımız şekeri işleyerek enerjiye dönüştürmektedir. Kan tahlilinde karşımıza çıkan LDH değerinin ise haberci görevi vardır. Yapılan kan testinde LDH yüksekliği tespit edildiği zaman bunun anlamı, özellikle yoğun olarak bulunduğu organ ve hücrelerde hasar oluşması demektir.
LDH normal değeri kaç olmalı?
- 0 – 1 aylık bebeklerde 225 – 600 U / L arasında
- 1 – 12 aylık bebeklerde 100 – 400 U / L arasında
- 1 – 3 yaş çocuklarda 100 – 300 U / L arasında
- 4 – 18 yaş çocuklarda 100 – 250 U / L arasında
- Yetişkin kadınlarda 90 – 220 U / L arasında
- Yetişkin erkeklerde 90 – 240 U / L arasında
LDH türleri ve anlamları:
- Kalp ve böbreklerde yoğun olarak bulunan LDH-1 (4H) yüksek çıktığı zaman bulunduğu organlarda hasar olduğunu işaret eder.
- Kırmızı kan hücrelerinde yoğun olarak bulunan LDH-2 (3H1M) yüksek çıktığı zaman bulunduğu hücrelerde hasar ve yıkım olduğunu işaret eder.
- Akciğerde yoğun olarak bulunan LDH-3 (2H2M) yüksek çıktığı zaman bulunduğu organ dokularında hasar olduğunu işaret eder.
- Böbreklerde, lenf bezlerinde ve beyaz kan hücrelerinde yoğun olarak bulunan LDH-4 (1H3M) yüksek çıktığı zaman bulunduğu organ ya da hücrede hasar olduğunu işaret eder.
- Karaciğer ve kas dokularında yoğun olarak bulunan LDH-5 (4M) yüksek çıktığı zaman bulunduğu organ dokularında hasar olduğunu işaret eder.
LDH düşüklüğü nedir, ne anlama gelir?
Kan tahlili sonuçlarındaki LDH oranınız normal değerlerin altında çıkarsa bu durum LDH düşüklüğü olarak adlandırılır. LDH düşüklüğü pek sık rastlanılan bir durum değildir ve görülse bile çok önemsenmez. Aşırı C vitamini alınması LDH oranını düşürebilir. Kas ağrısı ve kramp gibi belirtiler görülebilir. LDH düşüklüğü ancak diğer değerlerdeki farklılıklarla ve hastalıklarla birlikte değerlendirildiği zaman bir anlam kazanabilir.
LDH yüksekliği ne demek, ne anlama gelir?
Kan tahlili sonuçlarındaki LDH oranınız normal değerlerin üstünde çıkarsa bu durum LDH yüksekliği olarak adlandırılır. LDH değerlerinizdeki küçük değişiklikler çoğu zaman önemsizdir. Aşırı egzersiz yaptığınız zaman böyle bir yükselme görülebilir. Ancak normalden çok daha yüksek olması farklı hastalıkları işaret edebilir.
LDH neden yükselir? LDH yüksekliği nedenleri:
- Testis kanseri
- Lenfoma kanseri
- Beyin damarı problemleri
- İnme
- SVO
- Ensefalit
- Karaciğer rahatsızlıkları
- Öpücük hastalığı
- Böbrek rahatsızlıkları
- Menenjit
- Kalp hastalıkları
- İskemi
- Akciğer embolisi
- Pnömoni
- Kas distrofisi
- Kemik kırılmaları
- Pankreatit
- Kas zedelenmesi
- Hemolitik anemi
- Düşük tansiyon
- Pernisiyöz anemi
- Enfeksiyon hastalıkları
- Farklı kronik hastalıklar
- İlaç kullanımı
LDH yüksekliğine neden olan durumlar ve hastalıklar genel olarak bu şekilde. Liste oldukça uzun ama hemen endişelenmeyin. LDH enziminin kanınıza karışma nedeni bazen son derece basit bir durum olabilir. Bu nedenle hekiminizin değerlendirmesi olmadan hareket etmeyin.
LDH yüksekliği nasıl düşer?
Yapılan kan tahlili sonuçlarında LDH oranınız normal değerlerden yüksek çıktığı zaman hekiminiz ALT, AST ve ALP sonuçlarına da bakmak isteyebilir. Çünkü LDH yüksekliği pek çok farklı hastalığın ilk işareti olabilir. Yalnızca LDH değeriniz yüksekse ve normal değerin çok da üzerinde değilse bazı durumlarda herhangi bir tedavi bile gerekmeyebilir.
LDH yüksekliği durumunda maalesef kendi kendinize alabileceğiniz pek fazla önlem yok. Eğer LDH değerinizi yükselten şey bir hastalıksa doktorunuz hayat tarzı değişikliği önerebilir. Çoğu durumda alkolü sınırlamak ve bu duruma neden olan ilaçları bırakmak işe yarayacaktır.
LDH yüksekliğinin düşürülmesi için hekiminiz ilk olarak bu yüksekliğe neden olan hastalığı tespit eder. Hastalık teşhisi konulduktan sonra uygun bir tedavi izlenir. Eğer söz konusu olan basit bir rahatsızlık ya da hastalıksa kısa süre içerisinde LDH değerleriniz normal aralığa inecektir. Hekiminiz düzenli takip isteyebilir.
LDH testi nasıl yapılır?
Kanınızdaki LDH değerinizi ölçmek için özel bir test yapılmaz. Standart tam kan sayım testi sırasında kanınızda LDH değeri de ölçülecektir. Çoğu zaman aç olarak gitmek dışında farklı bir hazırlık yapmanız istenmez. Ancak hekiminiz farklı hastalıklardan şüpheleniyorsa ve LDH ile birlikte farklı değerler de ölçülecekse önceden dikkat etmeniz gereken durumlar olabilir.
Farklı organlarınızda doku hasarı olup olmadığını görmek için; hemolitik anemi, böbrek ve karaciğer rahatsızlıkları olup olmadığını görmek için ve belirli kanser türlerinden birinin gelişip gelişmediğini görmek için hekiminiz LDH testi yapılmasını isteyebilir. Eğer bu rahatsızlık ve hastalıklardan birinin teşhisi konulmuşsa LDH değerinizi takip etmek için düzenli kan vermeniz istenebilir.
Şekeri enerjiye çeviren ama kanda çıktığı zaman organ ve hücre hasarını işaret eden LDH nedir, ne işe yarar gibi sorular üzerinden düşüklüğü ve yüksekliği durumlardan bahsettik. Anlattıklarımız yalnızca bilgilendirme amaçlıdır. Tüm sağlık konularında olduğu gibi LDH değeriniz hakkında da en doğru ve size özel bilgiyi uzman bir hekimden almanız gerektiğini unutmayın.