Özellikle pandemi dönemiyle birlikte çoğu kişinin evcil hayvan sahiplenmeye başladığını söyleyebiliriz. Kediler de bu hayvan sahiplenme furyasından fazlasıyla nasibini aldı. Hatta sahiplenilen çoğu kedi British Short Hair, Scottish Fold, İran kedisi, Rusya Mavisi, Ankara kedisi gibi türlerden oluşuyordu.
Veteriner Onur ve Ece Candan, pandemi bittikten sonra insanların bu cins kedileri sokağa terk etmeye başladığını söylüyor. Bu terk ediş çoğu zaman, insanların bir hayvanın bakımıyla maddi ve manevi uğraşamayacak duruma gelmesinden kaynaklanıyor diyebiliriz. Bu gerçeği göz önüne aldığımızda, Onur ve Ece Candan’a sokaktan sahiplenilebilecek kedi türlerini ve özelliklerini sormak istedim. Kendileri de memnuniyetle sorularımı cevapladı.
İşte Candan veterinerlerin cevapları…
O zaman Tekir kedilerini tanıyarak başlayalım.
Tekir cinsi kediler, Anadolu topraklarında çok uzun yıllardan beri yaşamlarına devam etmektedir. Çok iyi ve evcil kedilerdir. Hem bahçe hem de ev içi yaşama çabucak uyum sağlarlar. Kolay kolay hasta olmazlar. Bilinen kronik ve genetik hastalıkları neredeyse yok gibi diyebiliriz. İyi birer avcıdırlar. Yaşam süreleri yaklaşık 12-18 yıl kadardır.
Sarman türü kedilerin özelliklerine baktığımızda…
Sarman kedilerinin erkekleri, bazen çok aksi, huysuz ve sinirli olabilir. Dişi sarmanlar daha sakin ve uysaldır. Veteriner hekimler ile birçoğunun iletişimi iyi olmasa da ev bireylerini sahiplenirler. Tekir kedilerine göre daha uykucudurlar. Bilinen ciddi kronik hastalıkları yok denecek kadar azdır. Oyun oynarken sahiplerini ısırmayı severler.
Gelelim Calico kedilerine, onların en önemli özelliği %99’unun dişi olması.
Diğer %1’lik kesimde kalan kediler ya çift cinsiyetli ya da üreme organlarıyla ilgili sorunları olan kedilerdir. Dışarıdan en çok dikkat çeken özellikleri sarı, kızıl ve siyah renklerin bir arada olduğu tüy yapısına sahip olmalarıdır. Genel olarak sakin mizaçlıdırlar. Ev sakinleri ile çeşitli ses tonları çıkararak konuşmayı severler. Kısırlaşmayan ve çiftleşmeyen kedilerde, yumurtalık kistlerine bağlı olarak sinirli bir yapı görülebilir.
Tuxedolar (smokin kedileri) da ülkemizin sokaklarında çok sık görebileceğiniz kedilerdir.
Genel olarak ürkek ve çekingen bir yapıya sahiptirler. Erkek kediler, çiftleşme dönemlerinde oldukça sinirli ve gergin olabilir ancak oldukça da güçlüdür. Tuxedolar, zeki kedilerdir. Girdikleri ortamlara kolay uyum sağlarlar. Vücutları oldukça esnek ve atletiktir.
Bombay kedileri, siyah kısa ve parlak tüylere sahip olmaları nedeniyle gece görülmeseler de gündüzleri çok dikkat çekerler.
Göz renkleri sarının tonları ve yeşil renktedir. Oldukça zekidirler ve genel olarak diğer sokak kedilerine göre daha narin bir vücut yapısına sahiptirler. Birçok inanışta kötü şans getirdiklerine inanılsa da biz, muayene ettiğimiz bombay kedilerinin, ailelerine kötü şans getirdiğini tespit edemedik.
Sokaktan kedi sahipleneceklerin dikkatine:
Sokak kedilerinin en büyük sıkıntıları maalesef parazitler. Bize gelen sokak kedilerinin neredeyse %70’inde pire yada iç parazite bağlı sorunlar olduğunu görüyoruz. Sokaktan bir kedi sahiplendiğinizde, öncelikle parazitlerine baktırmak için onu bir veterinere götürmenizde fayda var. Önemli olan diğer bir husus da kedilerde görülen viral hastalıklardır.
Maalesef birçok viral hastalık, kediyi ilk sahiplendiğiniz zaman belirti göstermese de 3-5 gün sonra belirti verebiliyor. Ki bazen birkaç ay sonra bile bu belirtiler ortaya çıkabiliyor. Kedinizde bir hastalık olup olmadığını anlamanın en iyi yolu Corona, AIDS, lösemi ve kedi gençlik hastalıkları için testler yaptırmanız olacaktır.
Ne yazık ki birkaç gün önce kedisi vefat eden bir hasta sahibimiz, yeni bir kedi sahiplendi. İlk bir iki gün kedimiz gayet sağlıklıyken, devamında kusma ve ishal şikayeti ile kliniğimize geldi. Yaptığımız testler sonucunda, kedi gençlik hastalığının pozitif olduğunu tespit ettik. Bu da kedi sahibimiz için ikinci bir yıkım oldu.
Yani anlayacağınız üzere sokaktan kedi sahiplendiyseniz ilk işiniz bir veterinere koşmak olmalı.
Çünkü kedide olan bir parazit ev halkına da geçebilir. Oysa basit bir enfeksiyon var ise veteriner hekim kediyi iyileştirebilir. Baktığımızda, zaman geçtikçe basit enfeksiyonların iyileşmeyen kronik sorunlara dönüştüğünü görebiliyoruz. Ayrıca ilk defa kedi besliyorsanız, veterinere giderek kedinizin yaşına ve genel durumuna göre neler almanız ve kullanmanız gerektiği konusunda bilgi sahibi olabilirsiniz.
Bir de sokakta gördüğünüz her kediyi sahiplenmemelisiniz. Mesela kedi yavruysa ve annesi varsa onu sahiplenmek için en az iki aylık olmasını beklemeniz gerekiyor.
Bir kere hayvana ilk baktığınızda, gözleri, ağzı ve burnu temiz olmalı, akıntılı olmamalı. Ağzından kötü kokulu akıntı gelip gelmediğine bakmanız lazım. Mama verdiğinizde iştahlı olmalı. Kediyi elinize aldığınızda, kemiklerini çok fazla hissetmemeniz iyidir, yani zayıf olmamasına dikkat edilmeli.
Ayrıca kedilerimiz sokakta yaşadıkları için birçok dış etkene karşı kendini savunma davranışları geliştirmiş olabilir. Bu nedenle onları çok sıkmadan, zor kullanmadan sevmeye çalışalım. Bazen güvenini kazanmak için bir süre bulunduğu yere mama vermeye veya sevmeye gitmeniz gerekebilir. Aksi halde kedi, kendisini koruma iç güdüsü ile sizi ısırıp tırmalayabilir.
Hatta bu durum, bazı hastalıkların size geçmesine neden olabilir. Sokak kedilerindeki kedi tırmığı hastalığı, oldukça sık biçimde insanlara geçmektedir. Velhasıl bu konulara dikkat ederek size hastalık geçmesini önleyebilirsiniz.
Candan veterinerlere Instagram ve TikTok üzerinden ulaşabilirsiniz.
Bonus: 1.5 aylık bu bebeğe evinizi açmak isterseniz aşağıdaki bilgileri inceledikten sonra arkadaşımıza ulaşabilirsiniz:
- Aydın ve İzmir çevresinde kalıcı yuvasını arıyor.
- Kuru mama yiyor.
- Kum kullanabiliyor.
- Gözü üveit kapmış, göz tedavisi görmeye başladı. Tedavisi 5 gün sürecek, veterinerin belirttiğine göre büyük ihtimalle iyileşecek.
- Şu an geçici yuvasında bulunuyor. Arkadaşımızın başka kedileri de olduğu için kalıcı bir yuva aranıyor.
- İletişim: Harun (Instagram)